Sociale aspecten van Borneo:
Figuur 9:
Dayak mensen
Figuur 10:
De longhouses van de Dayak
Borneo telt 19.8 miljoen inwoners. Borneo is multicultureel, het heeft meer dan 200 verschillende bevolkingsgroepen. In Sarawak is 29% van de inwoners Chinees en in Kalimantan is dit 17% . Ze zijn afstammelingen van de Chinese immigranten. Door middel van transmigratie is 21% van de inwoners van Kalimantan opgebouwd uit inwoners van Java, Balu en Madura. De oorspronkelijke inwoners van Borneo worden onder de verzamelnaam Dayak. Dit zijn verschillende stammen die voornamelijk in het binnenland van Borneo leven. Ze maken nu ongeveer 11,1% van de populatie op. In Borneo leven ongeveer 26 mensen per km². Er zijn echter veel gebieden die veel meer of veel minder inwoners hebben. Banjarsman is de dichtst bevolkte stad van Borneo, maar Samainda telt de meeste inwoners. In de kaart hiernaast is de gehele demografie te zien.
Dayak bestaat uit ongeveer 7 hoofdgroepen, de weer onderverdeeld zijn in over 200 subgroepen. De 7 hoofdgroepen zijn Ngaju, Apo Kayan, Iban, Klemantan, Murut, Punan en Ot Danum. Er zijn over 50 verschillende talen. het zijn Malayo-Polynesische talen. Veel dayak people zijn tweetalig tegenwoordig. Ongeveer 170 talen zijn alleen op Borneo gesproken
Dayak waren oorspronkelijk animisten. Volgens het animisme heeft alles een ziel: mensen, dieren, planten, stenen, natuurlijke fenomenen en zelfs woorden. Er zijn er echter veel overgestapt naar de islam en naar het christendom.
De Dayak, voornamelijk de Iban leven in Longhouses. Deze Longhouses zijn vooral te vinden in Sarawak, de staat van Maleisië. Ze hebben capaciteit voor vele mensen en staan enkele meters boven de grond. Indien je een Longhouse wilt bezoeken wordt het gewaardeerd dat je wacht met naar binnenkomen tot je wordt uitgenodigd.
In Borneo had dus een hoge mate van culturele heterogeniteit, tegenwoordig is er nog steeds een vrij hoge mate, maar het is minder dan vroeger. Door boskapping en globalisering zijn sommige culturen verloren gegaan. Veel mensen vertrekken naar de stad om daar te leven, vanwege de hogere kans op werk. Deze steden worden sterk beïnvloed door de westerse wereld. De amerikanisering zorgt ervoor dat de culturele diversiteit minder er wordt.
Figuur 8:
Legenda van de kaart.
Figuur 11:
Kaart van Borneo met daarop de demografie, de verdeling van de religie en de bevolkingspiramide van ( boven naar onder) Brunei, Maleisië en Indonesië.
Die van Brunei staat in duizenden (0 tot 25), de rest staat in miljoenen. (0 tot 2, Maleisië, en 0 tot 15, Indonesië)
Hoewel veel mensen in steden leven, blijft het dorp waar ze ooit vandaan kwamen belangrijk, ze leven vaak dan ook nog steeds volgens de waarden van de dorpen. Deze waarden zijn gebaseerd op ‘adat’. “Adat” is een belangrijk begrip in de cultuur. Het betekent traditie, het is afgeleid van het Arabisch. Adat vindt de verantwoordelijkheid van mensen als een groep belangrijk en gaat uit van harmonie. Een ander belangrijke waarde is respect voor ouderen. Het leven naar Adat staat gelijk aan beschaafd gedrag voor veel van de inwoners.
Zoals eerder gezegd is wordt er op Borneo meer dan 170 talen gesproken. In Brunei, Sarawak en Sabah is de officiële taal Maleisisch. In Kalimantan wordt Indonesisch het meest gesproken. Engels is voor veel inwoners hun tweede taal. Vooral in Brunei, Sarawak en Sabah wordt Engels goed gesproken gesproken. Dit is mede mogelijk door de globalisering.
De islam is duidelijk de meeste voorkomende godsdienst. In Brunei maakt de islam 78.8% van de godsdiensten uit, in Maleisië 61.3 % en in Indonesië 87.2%. In Brunei is ook 8.7% christelijk, 7,8% boeddhistisch en 4.9 % is overig, de geloven van de Dayak behoren tot overig. Verschillend van Brunei heeft Maleisië een hoger percentage voor het boeddhisme, namelijk 19,8% en is maar 9.2 % christelijk. Naast dit is 6,3% hindoeïstisch en 0,9% is maar overig. Indonesië met het hoogste aantal percentage voor de islam, is 9,9% christelijk, 6,3% hindoeïstisch en 1,3% overige Chinese godsdiensten. Al moet er hier echter wel rekening gehouden worden met het feit dat Kalimanta, Sarawak en Sabah maar provincies zijn van Indonesië en Maleisië. In Figuur is een kaart te zien over de verdeling van de religie. De twee religies zijn de Islam en de natuurgodsdiensten. Er was helaas geen specifiekere kaart dan dit te vinden. De natuurgodsdiensten overheersen in het midden doordat er hier op vele plekken oerwoud is waar de Dayak soms wonen.
De welzijnsindex van Borneo in vrij hoog: Indonesië is gemiddeld, Maleisië is hoog en Brunei is zelfs heel hoog . Dit kan komen doordat:
- Een vrij groot deel van Borneo kan lezen: in Maleisië kan 93,1% lezen, in Indonesië kan 92,8% dat en in Brunei 95,4 %. Er moet wel aan gedacht worden dat (wegens gebrek aan specifiekere kaarten) het hele land Maleisië en Indonesië wordt bedoeld.
- De leeftijdopbouw lijkt onderweg naar de leeftijdsopbouw van een semi periferie, vooral Brunei lijkt hier zeer dichtbij. Dit is zichtbaar op de kaart die hierboven staat. De bevolkingsgroei neemt af, waardoor er een ander model ontstaat. Deze bevolkingsgroei wordt onder andere afgeremd door gezinsplanning.
- De levensverwachting schommelt bij de landen tussen 72,7 (Indonesië) en 77,2 (Brunei). Waardoor Indonesië op de 141ste plek belandt, Maleisië op de 110e en Brunei op de 75ste plek. Er is echter wel een stijgende lijn te zien in de levenverwachting. Bijvoorbeeld in vergelijking met Indonesië in 2000 is de levensverwachting verhoogt met ongeveer 5 jaar.
De bezienswaardigheden op sociaal gebied:
- Tua Pek Kongtempel van Sibu: Voor meer informatie zie historisch
- The Astana, Sarawak: Voor meer informatie zie historisch
- Sabilal Muhtadin: deze in Banjarmasin (Kalimantan) gelegen moskee is de moskee met de grootste capaciteit van heel Indonesië. De moskee is een eerbetoon aan Sheikh Muhammad al-Banjary Arsyad, de persoon die ervoor heeft geholpen bij het creeëren en de vestiging van de islam in zuid-Kalimantan.
- Mahavihara Buddhamanggala: Een boeddhistisch klooster in het centrum van Balikpapan (Oost-Kalimantan). De naam betekent de Grote Tempel. De tempel is ontstaan nadat er een gemeenschappelijk wens was voor een permamente tempel en is toen gebouwd op een heuvel in Balikpapan, volgens menig een goede strategische plek.
- Kota kinabalu city mosque: Dit is de tweede hoofd moskee in Kota Kinabalu. Er werd begonnen met de voorbereidingen van deze moskee in 1989, in 2000 werd deze geopend. Er passen er ongeveer 12 000 mensen in de Moskee. Deze moskee heeft ook bootjes zodat de toeristen de moskee kunnen bewonderen van buiten af.
- Mari mari cultural village: Dit museum laat de oorspronkelijk cultuur van Borneo zien, de cultuur van de Dayak. Dit museum is een (gedeeltelijk) openlucht museum dat zich bevindt op het platteland van Kota Kinabalu. Het wilt mensen leren hoe de Dayak mensen met elkaar omgaan en zo deze informatie te verspreiden over de wereld, zodat deze niet vergeten raakt. Ze hebben dit gedaan door de dorpen na te bouwen van vijf verschillende stammen: the Kadazan-Dusun, the Rungus, the Lundayeh, the Bajau, and the Murut.
Maak jouw eigen website met JouwWeb